Мұғалім! атыңыздың алдында
Маған кішіпейілділікпен тізе бүгуге рұқсат етіңіз!
Некрасов Н.А
Мамандықтардың өзгермелі әлемінде, жалпы саны бірнеше ондаған мыңдаған, мұғалім (мұғалім) мамандығы оның мазмұны, еңбек жағдайлары, сандық және сапалық құрамы өзгергенімен, өзгеріссіз қалады. Мұғалім (мұғалім) мамандығы ең көне мамандықтардың бірі, ол тіпті мамандық емес, кәсіп. Өйткені мұғалім болу үшін соны қалау керек, балаларға көзқарас таба білу және өзгелерге өз бір бөлшегін тегін беруге дайын болу керек.
Күнделікті санада педагогикалық іс-әрекет кәдімгі, қарапайым, ешбір құпиясы жоқ іс ретінде көрінеді, өйткені әр адам ондаған ұстаздар мен мыңдаған сабақтарды оқып, көрген, олардың көпшілігі әлдеқашан ұмыт болған. Көпшілік үшін мектеп тәжірибесі негізінде педагогикалық қызмет бір сарынды болып көрінеді. Бұл әдеттегідей көрінетін тәртіпті, сабақтардың қайталануын, әрекеттерді, алыстықты және айқын емес нәтижелерді қорқытуы мүмкін. Мұғалімнің еңбегі алғыссыз жұмыс деген пікір бар. Ал бұл пайымдауды өмірін педагогикалық қызметке арнағандар ғана жоққа шығара алады. «Мен жүрегімді балаларға беремін» - В.А.Сухомлинский мектепте отыз жылдан астам жұмыс істеген бір кітабын осылай атады. Бұл әдемі метафора, егер ол кәсіпке айналса, педагогикалық іс-әрекеттің мәнін білдіреді.
Қазіргі қоғамдағы мұғалімнің рөлі орасан зор, елеулі.
Мұғалім – ұрпақтар арасындағы дәнекер, қоғамдық-тарихи тәжірибені жеткізуші; жаңашыл, біліммен тиімді жұмыс істейтін, зерттеуші, тәрбиеші, ұйымдастырушы және жоба жетекшісі; Балаларға деген сүйіспеншілік, түсіністік, өз жүрегін беру!Ол қазіргі қоғамның ұстанымдары мен құндылықтарына сәйкес жастардың рухани әлемін қалыптастырады.Мұны ұстаз өскелең ұрпақтың бойына білім, түсінік, сенімдерді қалыптастырып, үздіксіз жұмыс істейді. адамгершілік, құқық, эстетика қағидалары мен нормаларына сәйкес адам қоғамының ережелері туралы. Мұғалім қоғамдағы «қозғалтқыш», қоғамдық прогрестің катализаторы (үдеткіші) рөлін атқаратынын түсінеміз. Өскелең ұрпақты тәрбиелей отырып, өндірістің жаңа да озық технологиясын меңгерген, жан-жақты өмірде озық дүниені тез меңгеретін мамандардың қалыптасуына зор үлес қосуда.
Қоғамның прогрессивті дамуындағы мұғалім рөлінің маңызын орыс педагогы К.Д.Ушинский (1823-1956) анықтады: халықтың өткен тарихындағы асыл және биік нәрсенің барлығы және жаңа ұрпақтың сақтаушысы. ақиқат үшін, жақсылық үшін күрескен адамдардың қасиетті өсиеттері.Сыртқы келбеті қарапайым – тарихтағы ұлы істердің бірі, патшалықтардың осыған негізделіп, бүкіл ұрпақ өмір сүретіндігі.
Педагогикалық қызмет – өскелең ұрпақты экономикалық, саяси, адамгершілік, эстетикалық мақсаттарға сай саналы түрде өмірге дайындауға бағытталған ересектердің қоғамдық пайдалы іс-әрекетінің ерекше түрі.
Кәсіби мұғалім, ешкімге ұқсамайтын, балалардың, жасөспірімдердің, ұлдар мен қыздардың өзіне тән физиологиялық-психологиялық қасиеттерін және басқа да ерекшеліктерін, олардың әр түрлі жас деңгейінде жан-жақты дамуының өзіндік ерекшелігі мен мүмкіндіктерін біледі. Сондықтан ол жастар тәрбиесі туралы қоғамға өз пайымдауларын сауатты түрде жеткізуге, практика мен тәрбие теориясының өзекті мәселелерімен қоғамдық пікір туғызуға қабілетті, қабілетті және моральдық құқығы бар.
Балаларға тиімді әсер ету, олармен тәрбиелік қарым-қатынасқа түсу, олардың ынтасын ынталандыру үшін білім, білік және дағдыларды меңгеру, адамдар мен дүние құбылыстарына көзқарасты қалыптастыру процестері жүретін заңдылықтарды терең білу қажет. Бала іс-әрекетінің әртүрлі түрлерін (оқу, ойын, еңбек, спорт, өнер) тәрбиелеу мүмкіндіктерін анықтау және жүзеге асыру.Балалардың сіздің көз алдыңызда қалай өзгеріп, өсіп келе жатқанын көру үшін тек есейіп қана қоймай, ақылды, мейірімді және т.б. мейірімді - бұл мұғалім үшін өте маңызды.
Педагогикалық тәжірибе көбінесе қазіргі жағдайды бағалауды және шұғыл педагогикалық әрекетті талап етеді.Тәжірибе мен жоғары жеке қасиеттердің қорытпасы болып табылатын мұғалімге түйсік көмекке келеді.Тәрбие тәжірибесінде педагогикалық қасиеттер арсеналынан таңдай білу. дәл сол заман талабына сай әзірленген.
ХХ ғасырдың соңы мен ХХІ ғасырдың басы адамзаттың ақпараттық қоғам дәуіріне қадам басқан кезеңі ретінде тарихта қалады. Ақпараттық қоғам – бұл қоғам, оның деңгейі жинақталған және пайдаланылатын ақпараттың саны мен сапасымен, оның еркіндігімен және қолжетімділігімен шешуші түрде айқындалады.